کانسار طلای پورفیری چیست ؟
کانسار طلای پورفیری چیست ؟
با عرض سلام و خسته نباشید خدمت همه همراهان عزیز طلا دانلود که ما رو همراهی میکنید، در این مقاله به بررسی کانسار های طلای پورفیری خواهیم پرداخت که امیدواریم بسیار کاربردی و مفید باشد
کانسارهای تیپ پورفیری ، ذخیره بسیار بالا و عیار طلا و مس قابل بهره برداری دارند. ابعاد، عیار و نوع کانه زایی کانسارهای طلا و مس-طلای تیپ پورفیری تا حدی تابع ترکیب سنگ میزبان است. کانسار های مس-طلای پورفیری را به دو نوع مونزونیتی و دیوریتی تقسیم کرده اند. با توجه به اینکه مدل دیوریتی مقدار طلای بالایی دارد در این قسمت این رده از کانسار ها مورد بررسی قرار می گیرند.
1- مدل توصیفی کانسار طلای پورفیری
با در نظر گرفتن ویژگی های جهانی کانسارهای مس-طلای تیپ پورفیری ، ویزگی های زیر برای این کانسار ها ارائه شده است:
- خاستگاه تکتونیکی مرتبط با زون فروران ( عمدتا زون های فرورانش جزایر قوسی)
- سنگ میزبان آذرین درونی متوسط تا بازیک نیمه عمیق ( سینیت، دیوریت، تونالیت و یا گرانودیویریت پورفیری، کالک آلکالن)
- دگرسانی منطقه ای سیلیسی، پتاسیک و پروپلیتیک از مرکز به سمت خارج و نادر بودن زون سریسیتی و آرزیلیتی
- کانی های اصلی زون سوپرژن ( کالکوسیت و کربنات های مس) و کانی های اصلی زون هیپوژن کالکوپیریت، بورنیت، طلا و پیریت
2- مدل زایشی
ذخایر تیپ پورفیری غنی از طلا با زون های دگرسانی گسترده و کانی شناسی شاخص شناخته می شوند. این کانسار ها در قسمت فوقانی توده های نفوذی گرانیتوییدی تشکیل می شوند. سیالات کانه ساز دارای منشا ماگمایی و به مقدار کمتر آب های جوی است و دما و شوری سیالات در این تیپ کانسار ها بالا است و در مواردی به ترتیب به 700 درجه سانتیگراد و 60 درصد وزنی معادل نمک طعام می رسد. فرآیند هایی مانند جوشش، سرد شدن سیال، اختلاط سیال و واکنش با سنگ دیواره در تشکیل این ذخایر نقش دارند.
ویژگی های مدل های توصیفی و زایشی کانسار های تیپ پورفیری غنی از طلا به ترتیب در پایین ارائه شده است:
جدول1- ویژگی های مدل توصیفی کانسار های تبپ پورفیری غنی از طلا:
| ویژگی ها | توصیف |
|---|---|
| سنگ میزبان | - سنگ میزبان اصلی دیوریت، گرانودیوریت، تونالیت و سینیت کالک آلکالن - ماکما نوع I از نوع اکسیداسیون بالا ( منیتیت، ایلمنت) - بافت پورفیری توده های نفوذی وجود هورنبلند ماگمایی و منیتیت به عنوان کانی اپک و نبود موسوکویت ماگمایی در توده نفوذی - فوگاسیته بالای اکسیژن و ایزوتوپ پایدار مثبت گوگرد در توده نفوذی - پورفیروپلاست ها شامل فلدسپات و کانی های مافیک +/- کوارتز فنوکریستالین در یک زمینه آپلیتی تا آفانتیک |
| ارتباط با سنگ های نفوذی | ارتباط مستقیم ( کانی سازی در توده نفوذی انجام می گیرد) |
| ساختارها | - ارتباط با زون های گسلی اصلی - تشکیل در مرز صفحات همگرا در طول زمان و بلافاصله به دنبال فرورانش لیتوسفر اقیانوسی - در ارتباط با جزایر اقیانوسی - در ارتباط با ساختار های گسلی فشارشی و حلقوی - مناطق ریفتی همزمان با ولکانیسم تیپ جزایر قوسی |
| پاراژنز | طلای آزاد، کالکوپیریت، بورنیتف کالکوسیت، پیریت، منیتیت، گالن، مالاکیت، اکتینولیت، بیوتیت، کلریت، کوارتز، تولمالیت، لیمونیت، کائولینیت و کلسیت |
| ساخت و بافت سنگ | بافت افشان و استوک ورک |
| عناصر همراه | مولیبدن، آنتیموان، آرسنیک و نقره |
| دگرسانی | زون پتاسیک و پروپیلیتی به عنوان زون های اصلی دگرسانی به مقدار کمتر دگرسانی سریسیتی |
| شکل هندسی | کانی سازی طلای پراکنده و پورفیری، استوک ورک های سیلیسی حاوی کالکوپیریت، مالاکیت و طلا |
| محدوده سنی | عمده کانسارهای پورفیری به سن سنوزوییک هستند، هر چند کانسارهایی در مزوزوییک و پالئوزوییک نیز گزارش شده است. |
| ویزگی های ژئوشیمیایی | آنومالی B ,ag ,mo, cu در مرکز کانه زایی و آنومالی Rb, mn, Se, Au, zn, Ba در حاشیه کانه زایی |
| محیط ژئودینامیکی | زون رورانش جزایر قوسی و به مقدار کمتر فرورانش |
| کانسار های مرتبط | کانسارهای اسکارن طلا، کانسار های اپی ترمال سولفیداسون توده ای طلا |
| عیار | معمولا عیار های بسیار پایین طلا حدود 0.4 گرم در تن |
| عمق | بین 100 متر تا بیش از 2 کیلومتر ( حداکثر تا 5 کیلومتر) |
| میزان ذخیره | معمولا تناژ بالا با بیش از 100 تن طلای خالص |
| نمونه ایران و جهان | کانسار پورفیری مس خونیک در بیرجند (ایران) |
چدول2- ویژگی های مدل زایشی کانسار های تیپ پورفیری غنی از طلا
| ویژگی ها | توصیف |
|---|---|
| محیط تشکیل | - کانی سازی مرتبط با توده های نفوذی دیوریتی (در زمان سرد شدن و یا در ارتباط با سیستم گرمابی ناشی از توده دیوریتی در سنگ های دیگر) - همراهی با نهشته های مس دار و دگرسانی پتاسیک - بخش فوقانی توده های نفوی که با دایک ها در ارتباط بوده و دارای گسل های فراوانی است. - بخش فوقانی گنبد های باتولیدی |
| ویژگی های سیال کانی ساز | سیال کانه ساز ماگمایی دارای شوری بالا ( 30 تا 70 درصد وزنی معادل نمک طعام) و دمای تشکیل 400 تا 700 درجه سانتی گراد - ارتباط نزدیک طلا با مس - نسبت های مشابه فلزات اصلی در سیال ماگمایی |
| منشا طلا | ماگمایی |
| مکانیزم نهشت طلا | جوشش، سرد شدن محولول ها و نهشت طلا و مس در استوک ها همزمان با دگرسانی نوع پتاسیک |
| منشا سیال و گوگرد | سیالات ماگمایی و جوی و منشا گوگرد ماگمایی است |
| کمپلکس حمل طلا | کمپلکس کلریدی |
| ایزوتوپ پایدار | ایزوتوپ پیدار اکسیژن و هیدروژن نقش غالب سیال ماگمایی را تایید می کند. |
| نوع و ابعاد طلا | - به صورت آزاد و همراه با کالکوپیریت - ابعاد ذرات طلا معمولا کمتر از 100 میکرون |
| منشا حرارت | توده های نفوذی آذرین جایگزین شده در اعماق کم |
3- معیار های اکتشافی در کانسار طلای تیپ پورفیری
مهم ترین معیار های زمین شناسی این تیچ کانسارها شامل موارد زیر می باشد:
- کانه زایی همراه اب منیتیت تیپ 1 است
- کانه زایی طلا با دگرسانی پتاسیک، رگچه های کوارتزی و بخشی از آن در زون دگرسانی پروپلیتیک دیده می شود.
- گستشر دگرسانی در این تیپ کانسارها وسیع بوده و شناسایی آن یک معیار اکتشافی مهم محسوب می شود.
- به دلیل محتوای پیریت و پایین و توانایی خنثی سازی کانی های پتاسیم دار، کلاهک آهنی چندان گسترش ندارد.
- معیارهای اکتشافی مربوط به این کانسار ها در جدول زیر ارائه شده اند:
جدول3- معیارهای اکتشافی کانسارهای تیپ پورفیری غنی از طلا:
| معیارهای اکتشافی | توضیحات |
|---|---|
| زمین شناسی | - توده های نفوذی دیوریتی دگرسان شده و آندزیت های با بافت پورفیری - رگه های استوک ورک سیلیسی حاوی طلا و کالکوپیریت - فرآیند های دگرسانی سوپرژن به عنوان یک معیار مهم اکتشافی - فرآیند های دگرسانی سوپرژن به عنوان یک معیار مهم اکتشافی - منطقه بندی دگرسانیزا پروپلیتیک تا سیلیکات پتاسیم و در مواردی با وجود یک زون سریسیتی - وجود دگرسانی آرژیلیک پیشرفته به عنوان پوشش سیستم پورفیری ( رخنمون در سطح) - توجه ویزه استوک های پورفیری دگرسان شده ( استوک ورک های رگه ای کوارتز در کانی سازی نوع پورفیری) - کمربندهای پلوتونیکی کالک آلکالن زون های فرورانش - مجاورت کانسارهای اسکارن طلا |
| ساختاری | - خاستگاه تکتونیکی مرتبط با زون های فرورانش - ساختارهای فشارشی خطی و حلقوی ( به ویزه محل تلاقی آنها) - مناطق ریفتی هم زمان با ولکانیسم تیپ جزایر قوسی |
| ژئوشیمیایی | - همراهی طلا، نقره، مولیبدن، آنتیموان و مس - دگرسانی پتاسیک و حضور منیتیت |
| ژئوفیزیکی | - آنومالی منفی مغناطیسی در مورد سنگ های آذرین که تحت تاثیر دگرسانی آرژلیک و سولفیدی ( پیریتی شدن) قرار گرفته باشند - استفاده همزمان روش مقاومت ویژه و پلاریزاسیون القایی (IP-RS) در اکتشاف برای تشخیص زون های سولفیدی نوع پراکنده همراه با طلا در عمق - آنومالی های مغناطیسی سنجی هوابردی - زمینی به دلیل وجود منیتیت - زون های دگرسانی به دلیل مقاومت پایین به روش الکتریکی قابل شناسایی است |
| ماهواره ای | داده های ماهواره ای برای تشخیص زون های دگرسانی ( کانی های رسی، دگرسانی پتاسیک، اکسید آهن و سیلیسی شدن)، تشخیص ساختارهای خطی، حلقوی و واحد سنگی مرتبط با کانی سازی |
شاید مطالب زیر نیز برایتان مفید واقع شود:
کانسار طلا انواع و نحوه تشکیل آن
چه میزان طلا در جهان وجود دارد
اکتشاف سیستم کانی سازی رگه ای کانسار طلای پورفیری – مس تنورچه – کاشمر
دیدگاهتان را بنویسید