📚كاربرد كاني‌ها

💥كاني‌ها در آغاز به همان صورت كه از پوسته‌ي زمين به دست مي‌آمدند، به كار مي‌رفتند. برخي از اين كاني‌ها كه بلورهاي ظريف و پايدار در برابر فرسايش داشتند، پس از صيقل‌كاري و تراش خوردن، به عنوان آرايش به كار مي‌رفتند.
به اين كاني‌ها سنگ‌هاي قيمتي يا جواهر مي‌گوييم. الماس، فيروزه، ياقوت كبود، زمرد، زبرجد، لعل، چشم گربه، عقيق، مرواريد، و درّكوهي از مهم‌ترين كاني‌هاي گران‌بها هستند.
از زماني كه بشر به فن‌آوري ذوب كردن فلز، قالب‌ريزي و توليد آلياژ دست يافت، كاربرد كاني‌ها نيز گسترش يافت. امروزه بيش از 40 نوع كاني و صدها تركيبي كه از آن‌ها به دست مي‌آيد، در صنعت كاربرد دارند. در ادامه به برخي از اين كاربردها اشاره مي شود.

💥الیوین: جواهر و مواد دیرگداز.

💥پیروکسن: جواهر، به‌دست آوردن فلزهای کمیاب.

💥آمفیبول: جواهر، پارچه مقاوم در برابر آتش و مواد دیرگداز.

💥میکا: عایق الکتریکی در رادیو، تلویزیون و دیگر دستگاه‌های الکتریکی، شیشه دریچه کوره‌های ذوب فلز، کاغذ دیواری، لاستیک‌سازی، کاغذ معمولی، رنگ روغن نسوز، طلق سماور و چراغ آشپزخانه.

💥تورمالین: الکترونیک، به‌دست‌آوردن بُر، جواهر.

💥تالک: کاغذسازی، نساجی، لاستیک سازی، صابون خیاطی، صفحه‌کلیدبرق، سرامیک‌سازی، حشره‌کش، عایق پشت بام، پودر بچه و مواد آرایشی.

💥سرپانتین: سنگ روکار ساختمان، مجسمه سازی، مواد دیرگداز، به‌دست آوردن منیزیم.

💥آزبست: پارچهٔ نسوز، توری چراغ، عایق حرارتی، لنت ترمز، لوله و ورقه‌های سیمانی. کاربرد آن به دلیل نقش آن در بروز بیماری در شُش‌ها، ممنوع شده‌است.

💥کوارتز: ساعت‌سازی، ابزارهای نوری و اخترشناسی، کاغذ، شیشه، سمباده و جواهر.

💥ارتوزها: لعاب چینی و کاشی.

💥پلاژیوکلازها: جواهر و نمای ساختمان.

💥کائولینیت: ظرف چینی، کاغذ، رنگ و پلاستیک.

💥ژیپس: ساختمان‌سازی، مجسمه‌سازی، کاغذ، کُندکننده در سیمان پورتلند، افزایش باروری خاک، بتونه نقاشی و برای رشد مخمرها در صنعت غذا.

💥باریت: دارو، عکس‌برداری از لوله گوارش، رنگ، پلاستیک، مواد عایق، کاغذ و گِل حفاری.

💥کلسیت: سنگ نمای ساختمان، مجسمه‌سازی، سیمان، تصفیه آب، شیشه‌سازی، چرم‌سازی، ابزارهای نوری برای ایجاد نور پلاریزه، کاغذسازی، کشاورزی و ذوب فلزها.

💥دولومیت: ساختن آجر برای آستر کوره‌های حرارتی و سیمان پرتلند.

💥منیزیت: آجر نسوز، به دست آوردن منیزیم.

💥زرنیخ: پزشکی، رنگ سازی، حشره کش و تهیه ارسنیک.

💥آپاتیت: جواهر سازی، کودهای شیمیایی و اسیدفسفریک.

💥مالاکیت: نما و تزيینات ساختمان، مواد آرایشی، مجسمه، جواهرسازی وتهیه مس.

💥هالیت: سدیم و کلر، شوینده‌ها، پارچه‌بافی، چوب بری، رنگرزی، چرمسازی، کودسازی، نگهداری مواد غذایی و خنک کنندهٔ موتور یخچال.

💥سیلویت: به دست آودرن پتاسیم و کلر و کود شیمیایی.

💥فلوریت: جواهرسازی، ذوب فلزها و ابزارها نوری.

💥گوگرد: اسید سولفوریک، لاستیک سازی، نساجی، دباغی، رنگ سازی، کاغذسازی، مواد منفجره، کبریت سازی، سم دفع آفت، کود و حشره‌کش.

💥طلا: جواهر، سکه، دندان، ترانزیستورها و دیودها، هواپیماسازی، صنعت فضا وکاتالیزور فرایندهای شیمیایی.

💥نقره: جواهر، سکه، کاغذسازی و کاتالیزور فرایندهای شیمیایی.

💥مس: صنعت الکتریکی و الکترونیک، لوله سازی، سکه، ظرف، آلیاژ، رنگ آب و سبز، آبکاری، مواد آرایشی، فرایندهای شیمیایی و محلول شوایتزر(حلال سلولز پنبه).

💥الماس: جواهر، ابزار برنده و سایند و سرمتهٔ حفاری.

💥گرافیت: ساختن بوته کوره‌های فولادسازی، رنگ سازی، صنعت برق، نیروگاه‌های هسته‌ای، واکس و مدادسازی.

✴️از بسیاری از کانی‌ها نیز فلزهای مهمی به دست می‌آید یا در فرآیند تولید فلز به کار می‌روند: سیدریت، مانیتیت، هماتیت و لیمونیت(آهن)، اسمیت سونیت و اسفالریت(روی)، سروزیت و گالن (سرب)، کالکوسیت، کالکوپیریت و کوپریت(مس).